PMA coaching

Hoe functioneert ons brein? Wat gebeurt er met traumatische, onverwerkte ervaringen uit het verleden? Waar komen irreële angsten als faalangst, angst voor verandering en fobieën vandaan?

Hoe werkt ons brein?

Uit divers psychologisch onderzoek blijkt dat herinneringen niet als geheel, maar als losse fragmenten op verschillende plaatsen in ons brein worden opgeslagen. Er zijn gebieden bijvoorbeeld waar de kleur, de geur, de vorm, de richting van een bepaald voorwerp, geluiden enzovoorts worden opgeslagen. Zodra, door een nieuw beeld of een nieuwe gebeurtenis, deze gebieden worden geactiveerd wordt deze informatie weer vrijgegeven uit het brein en met elkaar gecombineerd. Ons brein werkt dus eigenlijk als een soort super computer.

Je verleden speelt altijd mee in het heden

Al deze fragmenten in het brein worden dus gebruikt als een soort database, ons vergelijkingsmateriaal. Alle (nieuwe) dingen en gebeurtenissen die op ons afkomen worden vergeleken met het materiaal dat al is opgeslagen. Dit zorgt er voor dat we in fracties van seconden ons een beeld kunnen vormen en niet steeds opnieuw weer nieuwe informatie hoeven op te slaan. De bestaande informatie wordt simpelweg gecombineerd (geclusterd) en pas als iets niet in ons brein aanwezig blijkt te zijn wordt het toegevoegd.

Alle aanwezige informatie wordt voorzien van codes. Een absolute code en een relatieve code. De relatieve code is de emotie die aan een bepaald fragment vast zit op het moment dat het opgeslagen wordt. Als je hond van vroeger, die vanaf het begin van je leven je vriend is geweest, bruin was en lange haren had. Dan zit er een positieve code aan deze fragmenten gekoppeld. Stel dat je eerste kennismaking met deze hond een negatieve was omdat hij je bijvoorbeeld in al zijn enthousiasme omver liep, dan zal aan deze fragmenten een negatieve lading gekoppeld worden. Zodra deze fragmenten bruin of lang haar in een cluster voorkomen, zal ook deze positieve of negatieve emotie daarin meespelen.
Dit is ook het principe wat bijvoorbeeld plaatsvindt op het moment dat je muziek hoort waarop je de eerste zoen gaf aan je eerste grote liefde. Reken maar dat je weer helemaal terug bent in de situatie van vroeger wanneer je de muziek, soms jaren later, weer hoort. Misschien herinner je je zelfs elementen die je tot dan toe niet meer wist. Bijvoorbeeld welke kleren die persoon droeg, of wat voor weer het was.

Dit lijkt allemaal heel gewoon, maar om dit te kunnen moet het brein een groot aantal vergelijkingen maken tussen nieuwe gegevens (‘input’) en alles wat er in het verleden reeds is opgeslagen in de hersencellen. Ons bewustzijn van het heden wordt op deze wijze volledig bepaald door deze opgeslagen gegevens uit je persoonlijke verleden! Dit is namelijk het enige vergelijkingsmateriaal dat voor jou beschikbaar is.

Stel het gaat fout!

Op momenten van controleverlies, bijvoorbeeld bij hevige schrik, een heftige emotie of een traumatische ervaring, gaat er wat mis met de hierboven beschreven procedure. Om op die momenten te overleven gaan mensen focussen. De hoeveelheid prikkels is te groot en een belangrijk deel daarvan verdwijnt rechtstreeks in ons onderbewuste.

Stel je rijdt in je auto op de snelweg, je neemt een bocht en het volgende wat je je herinnert is dat je op je kop in de greppel ligt. Het eerste waar je je bewust van bent is het gras waar je gewond en wel op je buik op bent terecht gekomen. In deze situatie kan de hele emotie van angst, pijn, verdriet enzovoorts gekoppeld worden aan de fragmenten van het gras (groen, pieterig, geur enzovoorts). Zoals gezegd wordt deze informatie niet als een bewust cluster opgeslagen maar komt waarschijnlijk in het onderbewuste terecht. Maar ook die informatie wordt als vergelijkingsmateriaal gebruikt door het brein. In dit geval noemen we het vergelijkingsmateriaal dat uit je brein komt een “Bad cluster”.
Stel dat je jaren later voor een sollicitatiegesprek een kamer van het nieuwe bedrijf binnenloopt en één van de muren is groen geschilderd, dan zul je op z’n minst zeggen: “Ik weet niet wat het is maar ik vind dit geen prettige ruimte”. Omdat ons wezen is ingesteld op het voorkomen van pijn en ongemak zullen we altijd proberen om deze “pijnlijke” triggers te vermijden. Misschien kies je een plek met je rug naar de groene wand. Maar je vergelijkingsmateriaal is geactiveerd en alert door de negatieve lading van het materiaal. Als er nu ook nog eens per ongeluk een glas wordt omgestoten die in stukken op de grond valt (een fragment dat waarschijnlijk ook in de bad cluster zit) zal je ongemak, onrust, angst enzovoorts alleen maar toenemen. Je hebt hier geen controle over omdat het uit het onderbewuste deel van je brein komt. De kans is groot dat je op de sollicitatie niet een al te stabiele indruk achterlaat.

Emoties en stemmingswisselingen

Op deze manier gebeurt het ook dat je plotseling angstig of boos wordt in bepaalde situaties, zonder dat daar een duidelijke aanwijsbare aanleiding voor is. Je weet nu alle dat er wel degelijk een oorzaak is, maar één waar je je niet bewust van bent. Waarschijnlijk een negatieve ervaring uit je verleden waar de huidige situatie niets mee van doen heeft. Het is slechts een detail, maar wel een heel heftige, die de situatie in het hier en nu beheerst. Ook hier is een bad cluster de oorzaak van je plotselinge stemmingswisseling. Niet erg prettig voor degene waar je op dat moment samen mee bent. En als jij al niet snapt waar het gevoel vandaan komt, snapt de ander al helemaal niet snapt wat er aan de hand is.

Bad Clusters

Bad Clusters ontstaan dus door traumatische ervaringen zoals geweld, verraad, ongelukken, onverwachte negatieve uitingen van autoriteitsfiguren, zoals je ouders, leraren enzovoorts, vernedering, afwijzing en bijvoorbeeld seksueel misbruik.

Belangrijk is dat alleen je eigen gevoel bepaalt of de gebeurtenis voor jou traumatisch en ernstig is. Het is sterk afhankelijk van de omstandigheden en jouw staat van zijn op het moment waarop iets plaatsvindt.

Omdat de informatie slechts gedeeltelijk en vaak foutief gecodeerd is opgeslagen in het onderbewuste, is het op het moment dat het vergelijkingsmateriaal geactiveerd wordt, niet mogelijk voor het bewuste brein om een compleet plaatje te maken. Je voelt je wel (faal-)angstig, vervelend, bang of boos en ervaart de lichamelijke sensatie zoals hartkloppingen, zweten, hoofdpijn enzovoorts, maar je weet absoluut niet waar het door komt. Dat is ook de reden dat het zo moeilijk is om met dit soort situaties om te gaan.

Dat dit zeer vervelende gevolgen voor het welzijn en de gezondheid kan hebben, mag duidelijk zijn. Zeker als deze gevoelens en stemmingen vaak optreden. Bad Clusters zijn gevaarlijke stoorzenders die je dagelijks functioneren ernstig kunnen belemmeren en je beletten jezelf verder te ontplooien en te ontwikkelen. Bad Clusters verstoren de fysiologie met als uiteindelijk gevolg: psychische en psychosomatische aandoeningen.

Waarom Bad clusters?

Of bad clusters wel of niet geactiveerd worden, is niet een bewust proces. Als het heden genoeg lijkt op de elementen uit het verleden, wordt het vergelijkingsmateriaal actief. Bad clusters worden in dezelfde hersencellen opgeslagen als “normale” clusters. Het brein kan er dus niet uit selecteren. De bad cluster is ontstaan om je te laten overleven in de situatie waarin het gevormd werd. Bij seksueel misbruik bijvoorbeeld is een bekend gegeven dat het slachtoffer gaat dissociëren. Je bent als het ware even niet aanwezig in de traumatische situatie waardoor het dragelijker wordt. Dit kan zo ver gaan dat (delen van) de herinnering letterlijk geblokt worden. Voor dat moment zeer bruikbaar om te overleven, letterlijk of figuurlijk. Voor de situatie later, waarin dezelfde emotionele staat wordt opgeroepen waarin er niets aan de hand is, maar slechts een fragment voldoende is om het materiaal te activeren, soms zeer onbruikbaar of gewenst.

Angst voor je eigen verleden is je grootste vijand

Ieder mens wil zich goed voelen. Succesvol, vrij, gezond, geliefd enzovoorts. Ons verleden kan hier dus een behoorlijke streep door zetten. Ervaringen die in ons brein zijn opgeslagen, zijn daar voor altijd opgeslagen. Je kunt er niets uit wissen. Om de stoorzenders die Bad clusters heten te kunnen opsporen en te elimineren, zul je de confrontatie met jezelf aan moeten gaan. Niet een heel prettige activiteit. De meeste mensen willen niet weten wat hen drijft en willen de nare herinneringen en gebeurtenissen het liefst vergeten. Het is niet voor niets dat deze gebeurtenissen in ons onderbewuste opgeslagen worden. Iedereen wil weg van de pijn en trekt naar plezier.

Toch blijkt dat het opsporen en elimineren van je bad clusters enorm veel positieve energie vrij maakt en zeer bevrijdend werkt. Je hebt immers op de onbewuste momenten geen last meer van je verleden. Sterker nog, de negatieve emoties en energie die we vanuit ons verleden meeslepen, heeft uiteindelijk een zeer schadelijke en verwoestende werking op ons. Natuurlijk voelt iedereen zich wel eens niet lekker, natuurlijk heeft iedereen wel eens zijn of haar bui, natuurlijk zijn we allemaal wel eens onzeker en natuurlijk gaan we allemaal een keer dood, maar is het het vermijden van de tijdelijke pijn, die het elimineren van Bad clusters vaak met zich meebrengt, waard om ons leven te laten leiden door onze Bad clusters?

• Is het het waard om hoofdpijn en migraine te accepteren als iets wat er bij hoort?
• Is het het waard om onze omgeving keer op keer te confronteren met onredelijk gedrag      waarvan we zelf de oorsprong niet eens weten?
• Is het het waard om vermoeidheid zonder duidelijke oorzaak je levenslust te laten    wegnemen?
• Is het een burn-out waard?
• Is het het waard om met onze angsten te leren leven?
• Is het het waard om eetstoornissen te ontwikkelen?
• Is het het waard om besluiteloos door het leven te gaan?
• Is het het waard om hartkloppingen, hyperventilatie, chronische vermoeidheid en  onverklaarbare zenuwpijnen te accepteren als de ongemakken van het leven?
• Is het het waard om verslavingen te ontwikkelen?
• Is het het waard om niet optimaal te functioneren op je werk of thuis?

Het Vriendmechanisme

We hebben allemaal mechanismen ontwikkelt die ons helpen om bovenstaande vragen bevestigend te beantwoorden en te begrijpen waarom we ons voelen zoals we ons voelen. Dit zijn onze vriendmechanismen. De vriendmechanismen zijn vrienden omdat het ons helpt te leren leven met onze twijfels, destructieve gedachten, ongemakken, angsten en niet productieve relaties. De negatieve gevolgen en consequenties helpt ons vriendmechanisme echter niet te voorkomen. De negatieve werking van Bad clusters kan door ons Vriendmechanisme gewoon doorgaan. En zo wordt ons vriendmechanisme, uiteindelijk ook onze vijand. Onbedoeld maar onvoorbiddelijk.

Onze vriendmechanismen en Bad clusters vormen samen een tijdbom. Een tijdbom die afgaat op het moment dat het ons te veel wordt. Je ziet dan ook vaak een glijdende schaal in het niet functioneren van mensen. Eerst gaat alles goed. Dan merkt iemand dat hij of zij vaak vermoeid is. Nog later heeft iemand regelmatig last van hoofdpijn. Daarna meld je je af en toe ziek en uiteindelijk valt iemand voor kortere of langere tijd helemaal uit met minder- of meer ernstige lichamelijke klachten.
Onze strategieën (vriendmechanismen) zijn bij iedereen weer anders. De één gaat overmatig rationaliseren en zoekt voor zichzelf verklaringen. De ander zegt nu eenmaal zo te zijn: zo ben ik, dat is mijn karakter, weer een ander verschuilt zich achter schaamte of slaat er op los uit pure onmacht.

Strategieën

Je kent waarschijnlijk heel goed je eigen strategieën:

• Je kijkt even omhoog als je tranen voelt opkomen.
• Je zegt tegen jezelf dat je je niet moet aanstellen.
• Je ontwijkt situaties door letterlijk weg te lopen.
• Je houdt je flink en laat sowieso niets blijken.
• Je doet alles zelf wel.
• Je speelt het slachtoffer.
• Je lacht uitbundig en overdreven.
• Enzovoorts, enzovoorts.

Het doel van deze rituelen is om controle te houden over de situatie. Maar als je behoefte hebt aan controle ben je die eigenlijk al lang kwijt. Hoe prettig zou het zijn als je de controle niet meer nodig hebt omdat je simpel weg geen last hebt van allerlei verschillende situaties.

Het is onmogelijk om in deze onderbouwing de volledige methode en het gehele principe uit te leggen betreffende het opsporen en elimineren van onze negatieve stoorzenders. Dat moet je zelf ervaren. Door te ervaren zul je de enorme positieve werking begrijpen voor jezelf en/of je medewerkers. Op verschillende manieren kan een coachtraject vorm en inhoud worden gegeven. Uiteindelijk bepaal jij!